Stamreeks van Hermen HAGEL
uit Gildehaus in het Graafschap Bentheim
Verschillende plaatsen die in de geschiedenis van mijn voorouders, Gildehaus, Schuttorf, Ohne, Brandlecht, Uelsen en Bentheim een rol spelen, liggen in een gebied dat in vroeger tijden staatkundig een geheel vormde, het Graafschap Bentheim.
Gildehaus - Gyldehaus - Gylhus - Ghillehuus - Gilthuijse wordt voor het eerst genoemd in 1188.
Het dorp is ontstaan uit de buurtschappen Achterberg, Bardel, Dorf und Mersch, Hagelshoek, Holt und Haar, Sieringhoek, Waldseite en Westerberg. Gildehaus ligt in de Obergrafschaft, het zuidelijke deel dat in bezit was van de Bischop van Munster.
In Gildehaus was een sterk Nederlandse invloed en het Nederlands was daar ook de taal van de kerk en school.
Het Graafschap ging in 1544 over tot de Reformatie en werd Luthers. Ruim veertig jaar later nam graaf Arnold II de gereformeerde religie aan. De inwonwers van het gebied veranderden automatisch van relgie. De vorst besliste over de religie in zijn gebied.
In 1588 had de graaf van Bentheim het Nederlands protestantisme ingevoerd en gezorgd voor een predikanten opleiding in Kampen.
Het lidmaatschap van en kerkelijke gezindte was als het ware een voorwaarde om deel uit te maken van een lokale gemeenschap. Men ging naar de kerk om er te trouwen, de kinderen te laten dopen en om vanuit de kerk te worden begraven.
Uit een totaal aan gegevens was het mogelijk tot 11 generaties terug te gaan.
Herm HAGEL is de eerste generatie en stamvader.
De kinderen die op de boerderij bleven, hielden de naam HAGEL. Degenen die de boerderij verlieten voor een ander beroep of wegtrokken, kregen de naam HAGELS.
De naamdrager is een verwijzing naar een toponiem op basis van de Germaanse voornaam Hag(a), waarin het woord haag te herkenen is met de betekenis van omheinde ruimte, verbogen met -en Hagen(s)zoon.
Een klankvariant van deze voornaam is Hagilo, familinamen als Hagel(s), Hagaert(s) en Haggert.
Namen eindigen op -el of -s zijn vaak verbogen naamsvormen, (-szoon).
Aan het grondwoord is een genitiefuitgang toegevoegd. De familinamen geven een ouder taalstadium weer en is in de familienaam de Middelnederlandse buiging nog zichtbaar.
Het genitiefgebied wordt bij alle familienamen gelokaliseerd in het zuidoosten van het taalgebied; het omvat de oostelijke helft van Vlaanderen, de Belgische provincies Brabant, Antwerpen en Limburg en het zuidoosten van Nederland, Limburg en Noord-Brabant, met uitlopers naar de Achterhoek toe.
Heeft u opmerkingen, aanvullingen of verbeteringen, dan zie ik die graag.
Mijn email adres is: [email protected]